Czym są umiejętności społeczne..?
Umiejętności społeczne są to sposoby zachowania i reagowania na otaczający nas świat, które nabywamy nieformalnie. Oznacza to, że uczymy się ich poprzez codzienne aktywności niezwiązane z ogólnie rozumianymi formami nabywania wiedzy . Wydawałoby się zatem, że dzięki bezpośredniemu kontaktowi z rodzicami, rodzeństwem, a także członkami dalszej rodziny i rówieśnikami dziecko wykształci jakby przy okazji styl bycia, który ułatwi mu budowanie i utrzymywanie satysfakcjonujących relacji międzyludzkich.
TRENING UMIEJĘTNOŚCI SPOŁECZNYCH
We wzorcowej sytuacji mamy tutaj na myśli dziecko, które posiada poniższe cechy i sposoby zachowania :
– ma pozytywne podejście do innych,
– asertywnie wyraża swoje potrzeby i preferencje,
– nie ulega negatywnym wpływom i zastraszaniu,
– wyraża gniew i frustrację bez krzywdzenia innych,
– bawi się i skutecznie pracuje w grupie,
– dyskutuje i wyraża swoje opinie, a także odpowiada na cudze argumenty,
– jasno i bez natarczywości lub lęku wyraża swoje zdanie,
– wykazuje zainteresowanie innymi,
– negocjuje i osiąga kompromisy,
– akceptuje inność rasy, środowiska i wyznania oraz niepełnosprawności
i nawiązuje relacje z dziećmi, których one dotyczą,
– stosuje adekwatne do sytuacji komunikaty niewerbalne,
np. potakująco kiwa głową, uśmiecha się.
Dziecko początkowo pod kontrolą opiekuna, a następnie samodzielnie nabiera swobody w sytuacjach wymagających interakcji z obcymi lub mało znanymi osobami i sytuacjami. Najpierw młody człowiek mimowolnie prowadzi obserwacje i wyciąga wnioski. I tak, dzięki kilkukrotnej wizycie w sklepie z rodzicem samodzielnie poradzi sobie w sklepiku szkolnym. Innym razem przeniesie zachowanie dorosłego w restauracji na szkolną wycieczkę i będzie właściwie odnosić się do obsługi stołówki. W dalszych etapach dziecko skojarzy coraz bardziej odlegle od siebie sytuacje z ogólnie przyjętymi zasadami funkcjonowania i wspaniale poradzi sobie w urzędzie pocztowym, chociaż nigdy wcześniej z nikim w nim nie było. Oznacza to, że wychowanek nauczy się nie tylko efektywnie, ale także twórczo wykorzystywać nabywane spontanicznie umiejętności.
… a czym jest TUS?
Czasami jednak brak wystarczających doświadczeń w podobnych sytuacjach lub wrażenia wynikające z negatywnych przeżyć, albo po prostu nieśmiałość stają się barierami do naturalnego wkraczania dziecka w życie społeczne poza środowiskiem rodzinnym.
W takiej sytuacji warto udać się z dzieckiem na Trening Umiejętności Społecznych (TUS). Trener TUS pomoże dziecku nabrać pewności siebie i wyposaży je w umiejętności, które nauczą je samodzielności w sytuacjach społecznych. Zajęcia TUS prowadzone są dla 4-8 osobowych grup dzieci, które łączą potrzeby i możliwości oraz etap edukacyjny lub wiek. Czasami dobrym wstępem dla dziecka są zajęcia indywidualne TUS, a następnie włączenie je do odpowiedniej grupy.
Wykształcenie nowych odruchów trwa według badań około dwóch miesięcy , jednak w praktyce jest kwestią bardzo indywidualną. Zaleca się zatem zajęcia trwające 8-12 tygodni w sesjach 50-minutowych raz w tygodniu, wspierane poprzez pracę w domu wg zaleceń specjalisty. Niekiedy potrzeby dzieci nasuną konieczność stworzenia większych lub mniejszych grup niż sugerowane powyżej, czy też wydłużenia lub skrócenia sugerowanego czasu trwania sesji. Wówczas od specjalisty powinno się oczekiwać elastycznego podejścia i właściwego doboru uczestników terapii.
Dla kogo TUS?
Trening Umiejętności Społecznych będzie wspaniałym wsparciem rozwoju dziecka:
• nieśmiałego,
• niepewnego siebie w nowych sytuacjach,
• wysoko wrażliwego,
• mającego już za sobą trudne doświadczenia szkolne, przedszkolne lub społeczne,
• przejawiającego zachowania agresywne,
• przejawiającego reakcje lękowe w kontaktach z innymi,
• mającego trudność w nawiązywaniu zadowalających relacji z innymi
• ze spektrum autyzmu (ASD),
• z diagnozą ADHD.
Oczywiście rolą terapeuty i opiekuna jest wspólne ustalenie, czy trudności wynikające z powyższych nie były jedynie epizodami i czy trening jest zalecany dla dziecka, któremu się one przytrafiły.
Podczas treningu TUS możemy oczekiwać, że dziecko nauczy się:
• korzystać w twórczy sposób z własnych doświadczeń,
• rozmawiać i dyskutować z rówieśnikami i dorosłymi w sposób akceptowany społecznie,
• nawiązywać i utrzymywać satysfakcjonujące relacje,
• radzić sobie z emocjami i je odreagowywać,
• współpracować w grupie,
• kontrolować swoje zachowania i świadomie decydować o nich,
• rozwiązywać konflikty,
• przestrzegać ustalonych norm i zasad,
• analizować i zmieniać zachowania, które nie są akceptowalne społecznie,
• radzić sobie w nowych sytuacjach,
• wierzyć we własne możliwości,
• funkcjonować w nowych miejscach i sytuacjach.
Nikogo chyba nie trzeba przekonywać, że właściwe funkcjonowanie społeczne dziecka jest dla
niego wstępem do rozwoju i osiągania własnych celów w przyszłości. Pewność siebie i znajomość zasad postępowania pomogą naszemu wychowankowi każdego dnia bez lęku i obaw uczestniczyć w życiu społecznym i nabywać nowych fascynujących doświadczeń. Wyposażajmy zatem dzieci w narzędzia, które pomogą im sięgać po własne marzenia oraz odkrywać świat. Dzięki nim będą one mogły świadomie kształtować własną przyszłość i budować wartościowe relacje z innymi ludźmi.
